Maar Jesus Christus sê “my Here”

Ons Here Jesus Christus verklaar self Psalm 110:1

Dr AH Bogaards

Die 2001-omdigting sê “my koning”

In die 2001-omdigting het Cloete die “my Here” van Psalm 110:1 omgedig tot “my koning”. Hy het ook in die publiek gesê hoekom: Hierdie Psalm is volgens hom en sy adviseurs nie Messiaans nie. “My koning” verwys dus net na ‘n aardse koning.

In sy artikel in Die Kerkblad van April 2004, Die Christusverwagting in die Psalms, neem professor Herrie van Rooy standpunt in teen diegene wat daarteen beswaar maak dat die Christus, die Messias, onder andere uit die 2001-omdigting van die Psalms verwyder is.

Van Rooy betoog dat geen Psalm direk Messiaans is nie, dit wil sê dit wys nie eerstens op Christus nie, maar op die koning of koningshuis van Israel. Om dit te illustreer, gebruik hy die voorbeeld van Psalm 110:1 en spesifiek die woorde “my Here”. In die Hebreeus staan daar vir “my Here” ‘n woord “Adoni”, ‘n woord wat volgens van Rooy dikwels gebruik word om ‘n mens van hoër rang aan te spreek. Psalm 110 kan daarom volgens hom ook verstaan word as dat dit in sy oorspronklike konteks gedui het op die koning uit die huis van Dawid en vandaar kan ‘n mens maklik die lyn volg na Jesus Christus toe, soos die Nuwe Testament inderdaad doen.

Die vraag is egter: Ondersteun die Psalm self en die Nuwe Testament die standpunt van die 2001-omdigting en die verklaring van van Rooy? En verder: Hoe moet ons “Adoni” (“my Here”) verklaar?

Maar Jesus Christus en sy Gees sê “my Here”

Dit het alles met goeie taalkunde te make om die skrywer self te vra wat hy bedoel. Die skrywer self sal immers die beste weet wat hy self bedoel het.

Dit geld ook van die woorde “my Here”. In Psalm 110 is Jesus Christus self die Skrywer deur sy Gees (HK Son.12, antw.31; 1 Pet.1:11) en in Matteus 22 kom die Skrywer weer aan die woord en dan spel Hy in eie Persoon vir ons die woorde van Psalm 110. En – Jesus Christus sê “my Here”. Volgens Hom slaan Psalm 110:1 op Hom alleen reeds toe Dawid onder inspirasie van die Heilige Gees in dié Psalm van Hom geprofeteer het.

In Matteus 22 leer ons Here Jesus Christus dat met “my Here” iets so heel besonders gesê word, dat dit doodeenvoudig nie van toepassing kan wees op enige aardse koning uit die huis van Dawid nie. Dit kan nie slaan op ‘n aardse koning nie, want met die “my Here” word niks minder as die Godheid van Jesus Christus uitgedruk nie. Daarom noem Dawid sy eie Seun “my Here”.

Dìt is Jesus Christus se verklaring van Psalm 110:1: Hy is nie net die Seun van Dawid nie, maar Hy is veel meer as net dit: Hy is ook die Seun van God. Later bevestig Jesus hierdie verklaring nog met ‘n eedswering (Mt.26:63) en net in die volgende vers (v.64) sê Hy dat die Jode dit ook sal sien dat sy verklaring juis is: “Maar Ek sê vir u almal: Van nou af sal u die Seun van die mens sien sit aan die regterhand van die krag van God en kom op die wolke van die hemel”. Die Skrywer van Psalm 110 verklaar dus die woorde “my Here”, Hy beëedig hierdie uitleg in die Naam van die lewende God én Hy bevestig dit met die daad. En – juis oor hierdie verklaring word Jesus Christus die dood skuldig verklaar (Mt.26:65-66)!

En Jesus Christus roep dit ook luid in die Psalm self uit: “my Here”

In sy kommentaar op Psalm 110 skryf Calvyn: Ons vind die sekerheid dat hierdie Psalm op Christus alleen slaan eerstens in die woorde van Jesus self (Mt.22:41-46). Dan vervolg hy: Ook die Psalm self roep dit luid uit dat daar geen ander verklaring moontlik is nie.

Ook dit het alles met goeie taalkunde te make: om ‘n woord binne sy verband te verklaar. Dit geld ook van die “my Here”. Die res van die Psalm, die konteks, moet lig werp op hierdie woorde. Die Skrif moet die Skrif verklaar en dan sien ons: In Psalm 110 sê Jesus Christus deur sy Gees bepaalde dinge van “my Here”, dinge wat dit onmoontlik maak om “my Here” op ‘n mens te laat slaan.

• Eerstens word in die Psalm deur die HERE tot “my Here” gesê: “Sit aan my regterhand” (v.1).

Om aan die regterhand van God te sit – dit word nooit in die Ou Testament van enige aardse koning gesê nie.

Ook die Nuwe Testament bevestig dat hierdie woorde nie op ‘n aardse koning slaan nie, want op Pinksterdag verklaar Petrus: “Want Dawid het nie in die hemele opgevaar nie, maar hy self sê: Die Here het gespreek tot my Here: Sit aan my regterhand” (Hand.2:34). Op talle ander plekke in die Nuwe Testament word Jesus Christus se Godheid bewys op grond van hierdie woorde van Ps 110:1, byvoorbeeld in Heb. 1:3,13.

Die woorde “sit aan my regterhand” pas dus nie op ‘n mens nie en dit leer ons om die “my Here” so te verstaan dat dit wys op Jesus Christus alleen.

• Tweedens word in die Psalm deur die HERE met eedswering van “my Here” gesê: “U is priester vir ewig volgens die orde van Melgisedek” (v.4).

Ook dìt word nooit van enige aardse koning uit die huis van Dawid gesê nie. Die Dawidiese konings was nie priester én koning nie en nog minder priester vir ewig volgens die orde van Melgisedek. Die voorbeeld van koning Ussia (2 Kron.26:16-21) sê genoeg: Ussia is met die oordeel van die HERE getref, omdat hy priester wou speel.

“My Here” is die kanonieke, gesagvolle verklaring

Diegene wat soos die 2001-omdigting “my koning” op ‘n mens laat slaan, beroep hulle op die woord “Adoni” (my heer).

In hierdie argument word die Joodse (Masoretiese) interpretasie (vokalisasie) van die teks gevolg. Die Masorete het die woord “Adoni” (‘dny) so gaan skryf, dat dit gelees kan word “my heer”. Maar ons moet besef: Hierdie Masorete het hulle werk gedoen lank (eeue) nadat die kanon (die gesagvolle teks van die Bybel) reeds erken was. Wat hulle gedoen het, is dus nie kanoniek (gesagvol) vir ons nie.

Teenoor die Masoretiese, nie-kanonieke, nie gesagvolle interpretasie van Psalm 110 staan die kanonieke, gesagvolle woorde van Jesus Christus in Matteus 22 en sy kanonieke en gesagvolle woorde in Psalm 110 (dat “my Here” aan die regterhand van die HERE sit en priester volgens die orde van Melgisedek is) en Hy sê: “my Here”.

Psalm 110 gaan net oor die Messias

In die lig van die Psalmteks self én op grond van die Nuwe Testament is dit duidelik: “My Here” slaan slegs op Christus. Met hierdie verklaring bly ons trou aan die teks en aan die reformatoriese Skrifverklaringsbeginsel dat die Skrif sy eie uitlegger is.

Die 2001-omdigting en die verklaring dat “my Here” na aardse konings én na Christus verwys, slaag nie toets van die Skrif nie. Daarom los die voetnote van Sinode 2003 ook nie die probleem op nie, want dit sluit aan by laasgenoemde verklaring.

Die omdigter se amptelike standpunt met ‘n beroep op sy adviseurs dat Psalm 110 nie Messiaans is nie, is ook offisieel gepubliseer. Om sy omdigting nou by nabaat te probeer verdedig of om dit met voetnote te probeer regstel, is gevolglik doodeenvoudig nie moontlik nie. Die Psalmteks self, die Nuwe Testament en Christus persoonlik spreek duidelik genoeg.